1.Thai-
*****
เศรษฐกิจแบบพอเพียงกับส่วนเกินช่วยประชากรโลกยุคโควิด-19นี้
.jpg)
1
ยุคที่โลกทั้งโลกได้พบความลำบากยากจน เศรษฐกิจโลกตกต่ำคนทั้งโลกล้วนพบแต่ความเดือดร้อนของชีวิตที่ไม่เคยพบมาก่อน ปัญหาเศรษฐกิจความยากลำบากทางเศรษฐกิจ คือการกินการอยู่อัตคัดขัดสนนี้มีผลทำให้เกิดเรื่องร้ายแรงขึ้นในสังคม ประเทศชาติ และแม้ในครอบครัว ทำให้เกิดโจรภัยทั่วทุกแห่ง ทำให้เกิดปัญหาครอบครัว พ่อ แม่ ลูก ต่างแก่งแย่งกัน ทะเลาะกันเพราะเหตุมาจากเศรษฐกิจตกต่ำ ลูกฆ่าพ่อ พ่อฆ่าลูกก็เกิดขึ้นในยุคสมัยโควิด-19 นี้ ชีวิตจะอยู่อย่างไร กินอย่างไร ในเมื่อเศรษฐกิจโลกตกต่ำลงแบบที่ไม่เคยมีมาก่อนเช่นนี้
2
ศาสนาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้บอกทางปฎิบัติเกี่ยวกับเรื่องเศรษฐกิจของชีวิตยุคนี้ ว่าชีวิตที่ดีมีความสุข นั้นมาจากความรู้ความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจแบบพอเพียงนั้นเอง ขอแต่เพียงมีปัจจัยทางเศรษฐกิจแสวงหาความพอเพียงจากปัจจัย 4 อย่างนี้ ไม่ต้องใฝ่โลภ หากินหาได้เกินความจำเป็น อย่าคิดใฝ่ใจโลภจนเกินความพอเพียง อันเป็นเหตุให้เกิดความกระหาย ความอยากความโลภ ที่ไม่สิ้นสุด อันเป็นเหตุแห่งปัญหาการแก่งแย่งแข่งดี แข่งได้ในทางเศรษฐกิจ ลามไปเป็นปัญหาอาชญากรรมปัญหาโจรภัยทั้งหลาย การทุจริตมิจฉาชีพทั้งปวงในสถาบัน หรือแม้อาจจะกลายเป็นสงครามใหญ่ขึ้นทั่วโลกก็ได้ตามที่ปรากฎมาแล้วถึง 2 ครั้งสงครามโลกในอดีต หากพอเพียง ทำจิตทำใจเราให้พอเพียงได้เป็นปกติอุปนิสัยแล้ว ก็จะอยู่กันไปได้อย่างสงบมีความสุขมีความกรุณาปรานี ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่กันและกันระหว่างชนทั้งหลาย หากใจเราคนทั้งหลายนั้นรู้จักความพอเพียงในเศรษฐกิจก็พอสมควรแล้วจะสามารถดำรงชีวิตให้อยู่ต่อไปได้อย่างมีความสุข และสามารถพัฒนาการทางเศรษฐกิจต่อไปได้ยิ่งขึ้นในเวลาต่อไป ๆ
3
นั่นเองเป็นคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จงวางแผนสร้างชีวิตใหม่ ให้มีความพอใจในความพอเพียงความพอดีเถิด ใน 4 ประการนี้ นั้นก็คือ เรื่องเครื่องนุ่งห่มให้ได้ในระดับพอเพียงก็พอ เรื่องอาหารการกินให้ได้ในระดับพอเพียงก็พอ เรื่องที่อยู่อาศัยให้ได้ในระดับพอเพียงก็พอ และ เรื่อง ยารักษาโรคให้ได้ในระดับพอเพียงเช่นเดียวกัน เมื่อเกินระดับพอเพียงนี้ไปแล้ว จงแบ่งปันเอาไปทำประโยชน์ช่วยเหลือผู้ที่ยากจนยากไร้มหาศาลต่อไปเถิด นั่นแหละความประเสริฐแห่งชีวิตตามหลักคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฉะนั้น ในสถานการณ์เศรษฐกิจล่มจมถูกทำลายลงจากมหาภัยโควิด-19 เราจะต้องรู้จักความพอเพียงความพอดี ส่วนที่เราได้มาเกินกว่านั้น ก็จงนำไปสู่การทานเสียเถิด ทานส่วนที่เกินนั้นให้แด่เพื่อนมนุษย์ผู้ยากไร้ ผู้ที่ยังช่วยตนเองไม่ได้เถิด นั่นแหละเส้นทางที่เลิศประเสริฐของมนุษย์ สำหรับชนทั้งหลายก็จงวางแผนหามาแบบมีความพอเพียงให้ได้ก็พบความสุขแล้ว
4
1. เรื่องเครื่องนุ่งห่ม เสื้อผ้าอาภรณ์ของเราทั้งหลาย ให้จัดห่มจัดหามาในแบบที่พอเพียงแล้วก็พอ หามาพอดีแก่การใช้ พอแก่การบำบัดความร้อนความหนาว แบบพอเพียงแก่ความจำเป็น แบบที่เป็นชุดปฏิบัติงานการอาชีพของเรา แล้วก็ขอให้สบายใจได้ อย่าไปเดือดร้อนกับความอยากมีอยากได้อยากสวยอยากงาม ไม่อยากแก่ อยากเป็นอยากเด่นให้มากเกินไปกลายเป็นกิเลสตัณหาที่มาไม่รู้พอ ไม่รู้จบสิ้น นั่นคือไปสู่ปัญหาทางจิตที่เป็นปมด้อยต้อยต่ำ อันทำตนเองตกไปจากวิถีทางแห่งเสรีภาพ เพราะกลายเป็นทาสของความอยากไป อันจะกลายเป็นปัญหาเดือดร้อนในจิตในใจเราเองและเกิดการโลภโกรธหลงทำสังคมให้เกิดภัยจากความโลภนั้น เท่านั้นก็พอ ชีวิตที่ต้องการมากเกินความจำเป็นเกินความพอเพียงอย่างไร้เหตุผลนั้นเอง ที่ทำให้คนทั้งหลายบังเกิดความเดือดร้อนกันอยู่ทุกวันนี้ และนั้นบ่งบอกไปถึงการมีความอยากคือกิเลศตัณหากามารมณ์มากเกินไปนั่นแหละเหตุของทุกข์ที่ไม่รู้จบรู้สิ้น
5
2. อาหารที่เลี้ยงชีวิต ที่เรากินนั้นแหละ เราก็จงวางแผนการจัดหามาในแบบที่พอเพียง การกินการใช้ของเรา ให้เป็นไปแบบพอเพียง คือพอที่จะเลี้ยงชีวิตของเราและครอบครัวไปได้ก็พอก่อนแล้ว จัดหามาพอเพียงแก่ความต้องการของร่างกาย พอแก่ความจำเป็นของชีวิตเท่านั้น ไม่ใช่เพื่อความอเร็ดอร่อยในรสอาหาร ไม่ใช่เพื่อหวังกระตุ้นกามารมณ์ ความรักความใคร่ นั่นแหละเกินความพอเพียงไป ไม่ต้องใฝ่คิดไปไกลกว่านั้นเพราะจะกลายเป็นเรื่องของกิเลสคือเพื่อเพลิดเพลินสนุกสนาน เมามันด้วยการปรุงการแต่งเกินไป หรือเป็นไปในทางของราคะจริต กามตัณหา ในเมื่อไปพบทางตัน พบอุปสรรคของชีวิตก็สิ้นหวังก็กลายเป็นปมด้อยของชีวิต นำไปสู่ปัญหาโจรกรรม และอาชญากรรมในสังคมต่อไปนั่นเอง ขอจงวางแผนเอาให้พอดี ๆ มีกำลังพอแก่การประกอบอาชีพการงานของเราไปได้เท่านั้น โดยคิดถึงสังคมประเทศชาติ คิดถึงคนอื่นผู้ที่ต่างก็ตกทุกข์ได้ยากมาอย่างเดียวกัน ด้วยจิตเมตตากรุณาที่เกิดขึ้นนั้นเอง ทำให้เราผู้ที่มีพอเพียงแล้ว มีส่วนเกินมากขึ้น ที่เอาไปทำทานอุทิศแด่ผู้ที่ยากไร้ได้มากขึ้น ทำประโยชน์แก่ปวงชน มหาชนได้มากขึ้นนั้นเองเป็นสิ่งที่ฟอกดวงจิตวิญญาณให้สะอาดสะอ้านสู่เส้นทางแห่งมรรคผล ให้วางแผนการอาหารของชีวิตเป็นไปอย่างประหยัด มีเหตุสมเหตุ มีเหตุสมผล, มีผลสมเหตุ มีผลสมผล,เสมอไป ไม่อยากกระหายเกินความต้องการของชีวิต ไม่ให้เกินไปสู่ความอยากความหลง ความอวดโอ้อหังการ ชีวิตเราก็อยู่ไปได้ อันเป็นพื้นฐานการพัฒนาการได้การมี ที่มีเหตุสมแก่ผล ที่มีผลสมแก่เหตุ ไปสู่ความเจริญทางเศรษฐกิจต่อไปได้ถึงสูงสุด
6
3. บ้านเรือนที่อยู่อาศัย แม้เราจะมีอยู่อย่างกระท่อม บ้านร้าง เมืองเก่าก็ตาม แต่เราจงพอใจในความพออยู่พอใช้นั้น และก็ค่อยหาเอาทำเอาเท่าที่จำเป็นเท่าที่ทำได้โดยถูกกฎหมาย ถูกกฎของสังคม พอเพียงแก่การอยู่หลบลมหลบแดด หลบฟ้าหลบฝน หลบความร้อนความหนาว โดยเฉพาะตามกาลเทศะขณะนี้ให้พอแก่การหลบโรคภัยไข้เจ็บคือโควิด-19 เป็นสถานที่อยู่อันสะอาดสะอ้านเสมอไป ได้ไปก่อนก็น่าจะเป็นที่พอใจแล้ว ก็พอแล้ว และเมื่อจิตใจเรารับว่าเพียงพอแล้ว อะไร ๆ ก็มีแต่ดี สงบ อยู่กันกี่คน ทั้งครอบครัวเล็กครอบครัวใหญ่ เมื่อรู้จักพอเพียง ก็อยู่กันได้อย่างสงบปลอดภัยกันสบายกันได้แล้วบนความพอเพียงนี้ ก็ค่อยสร้างต่อค่อยหามาเพิ่มเติมไปอย่างไม่มีความอยาก ไม่มีความโลภ ไม่มีความโกรธความหลง ทำไปตามเหตุและผลทางเศรษฐกิจ เหตุผลทางกฎหมายบ้านเมือง ก็ไม่จำเป็นต้องไปวิตก หรือการมีปมด้อยในเรื่องต่าง ๆ อะไรอีกตั้งหน้าตั้งตาทำแต่ความดีต่อไปด้วยดวงจิตที่คิดพอเพียง ส่วนผู้ที่ท่านมีเกินความพอเพียงดังกล่าวไปแล้ว ที่มีส่วนเกินไปมากแล้ว ก็จงพิจารณาเถิด เอาส่วนที่เกินนั้นไปทำบุญทำทานการกุศลแด่พลเมืองผู้ยากไร้ ช่วยผู้ที่ไม่มีที่อยู่ ได้มีที่อยู่ ช่วยผู้ไม่มีที่กินได้มีที่กิน ช่วยผู้ที่เจ็บป่วยให้หายจากโรคภัยไข้เจ็บเถิด นั่นแหละนำไปสู่ความอิ่ม ความสงบใจอย่างนิรันดรยั่งยืน นั่นแหละมรรคผลนิพพานขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และ
7
4. เรื่องยารักษาโรค ปัจจัยของชีวิตเรื่องที่ 4 สุดท้าย ก็เป็นสิ่งที่จำเป็นและจัดหามา ให้เราคิดให้ตรงเหตุ ตรงผล ของการเกิดโรคภัยไข้เจ็บและการรักษาเยียวยานั้น และจัดการตนเอง หรือหาบริการมาเท่าที่ตรงเหตุตรงผลของโรคนั้น ซึ่งในเรื่องนี้ สังคมเรามีสถานพยาบาล คือโรงพยาบาลกันทั่วโลก เราเองเพียงระวังตัวเองให้เข้าใจเหตุเข้าใจผล ในการที่จะบริหารตนเองให้เป็นไปอย่างสอดคล้องกับระบบงานของโรงพยาบาลเข้าใจการงานสาธารณสุขให้ดีให้ถูกต้องกับปัญหาของโรคภัยไข้เจ็บ อย่าไปหลงงมงายตามไปกับคำบอกคำสอนของผู้งมงายเรื่องเทพเจ้า เรื่องอำนาจทางเวทย์มนต์คาถา ความลึกลับ ซึ่งเป็นเพียงเรื่องความเชื่อที่ไร้หลักฐานไร้การพิศูจน์แบบวิทยาศาสตร์ เช่นเรื่องโควิด-19 เราจะต้องเข้าใจร่วมกันทั้งโลกในวิธีการแก้ปัญหาร่วมกัน ทำไมเราจะต้องสวมหน้ากาก, ทำไมเราจะต้องล้างมือบ่อย ๆ, ทำไมลงลิฟท์คนเดียว,หรืออยู่กันคนละมุม, ทำไมเราจะต้องกินอาหารแบบมีช้อนกลาง, ทำไมเราจะต้องงดการชุมนุมแบบเบียดเสียดยัดเยียดกันทุกชนิดแม้กระทั่งการดนตรีการบันเทิงต่าง ๆ, ทำไมเราจะต้องมีมติความห่างกัน 2 เมตร, แม้กระทั่งเรื่องที่ละเอียดอ่อนทำไมเราจะต้องงดเว้นวัฒนธรรมประเพณีหลายอย่างไปทั้งหมดแม้กระทั่งประเพณีสงกรานต์, การรดน้ำดำหัวผู้เฒ่าผู้แก่, การทำบุญตักบาตร ในบ้านเราเอง,และแม้ในวัดวาอาราม, นี้ก็เป็นสิ่งที่เราจะต้องเข้าใจถึงเหตุ และผล โดยการนึกคิดเราแบบวิทยาศาสตร์ และการหวังผลในด้านการรักษาพยาบาล ก็ต้องปฏิบัติตนให้สอดคล้องกับแผนงานการสาธารณสุขของประเทศ ของสังคม ในการรักษาพยาบาลโรคร้ายชนิดนี้ ก็จะได้ยาหรือการรักษาเยียวยาโรคที่ดี ที่ถูกเหตุที่ถูกผลที่ต้องการ ที่รักษาโรคหายได้ ไม่ยืดเยื้อไม่ล่าช้า แบบพอเพียงแก่การรักษาโรคของเรานั้นเอง
8
ชีวิตหนึ่งของมนุษย์ทั้งหลายก็มีเพียง 4 เรื่อง อย่างนี้เอง หากท่านมีความทุกข์ยากลำบากจากการใฝ่แสวงหามากกว่า 4 อย่างงนี้แล้วขอได้มารำลึกนึกคิดกันใหม่ว่า ที่เกินไปจากเรื่องทั้ง 4 ก็ตัดออกไปเถิด เอาเพียงพอ พอเพียง จาก 4 รายการนี้ก็สมบูรณ์แล้ว ส่วนที่เกินไปหากได้ประโยชน์ก็จงเอาไปทำการช่วยเหลือคนอื่นผู้ยากไร้ต่อไปเถิด เอาไปสร้างโรงงาน สร้างสาธารณประโยชน์แก่คนหมู่มาก ชีวิตก็สามารถดำรงอยู่ต่อไป ทำงานการอาชีพไปได้ และทั้งยังเป็นวิถีทางแห่งวีรกรรมความเมตตากรุณาแด่ชีวิตอื่นที่ยากไร้,โดยพิจารณาไปถึงส่วนเกินที่เราได้เรามีแล้วเอาไปสร้างบุญสร้างทานสร้างโรงงาน สร้างประโยชน์ช่วยเหลือผู้ยากไร้ต่อไป นี่แหละเป็นวิถีทางการบุญการพัฒนาดวงจิตวิญญาณ ตามหลักธรรมสูงสุดขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ เข้าสู่มรรคผลนิพพานด้วยความพอเพียงนั่นเอง และมีสิ่งที่เป็นไปได้คือ ถึงเราเองบางคน เศรษฐี มหาเศรษฐี จะเคยมั่งมี ร่ำรวย แต่คราวที่เกิดทุพภิกขภัยวันนี้กลับได้พบความตกต่ำ เศรษฐกิจถูกทำลายไป ก็ขอให้มาคิดถึงหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงที่ว่ามาเถอะ ก็จะได้ข้อคิดได้หลักธรรม ชีวิตก็จะมีความสุขได้ต่อไป ไม่กลุ้มกลัด วิตกกังวลเกินเหตุ ถึงอาจจะไปผูกคอตายหรือฆ่าตัวตายไปเสียก่อน, นั่นแหละวิธีที่ดีที่สุดแล้ว ก็พอเพียงสำหรับชีวิตที่จะเดินต่อไปได้ เพื่อประโยชน์แห่งการมีชีวิตที่ดี
9
นั่นคือเพื่อดวงจิตวิญญาณของเรานั้นมีที่พักพาอาศัยอยู่อย่างสงบ ไม่ว่าการเศรษฐกิจจะตกต่ำหรือร้ายทำลายเราอย่างไร แต่จิตใจที่รู้จักความพอเพียง นั้นแหละจะนำไปสู่ความสงบ ละเสียซึ่งความอยาก ความโลภ ความกระหาย ไปถึงความร่านความอยากทางกามารมณ์ ได้ ก็ไปสู่ดวงจิตที่สงบสงัด ไปสู่เศรษฐกิจที่พอเพียง ไปสู่เศรษฐกิจที่เผื่อแผ่เอื้ออาทร เข้าสู่โลกนิพพานกันได้ จากโอกาส หรือสถานการณ์ร้ายวันนี้เองได้กันทั้งโลก รำลึกสัจธรรมแห่งความพอเพียง ไม่หลงไปกับกิเลสตัณหาอุปาทานที่เราต้องการเพียงความพอดีที่อยู่ได้นั้นแหละชีวิตก็ได้พบความพอดีพอเพียง ได้พบความสุข และพอที่จะปฏิบัติธรรม พอที่จะปฏิบัติงานการอาชีพที่พอเพียงแก่การเลี้ยงชีวิต ที่ดีต่อไปได้
พอที่เราจะได้พบส่วนเกิน,มีมาตรฐานส่วนเกิน นำส่วนเกินนั้นไปสร้างผลทานการกุศล สร้างโรงงาน, พอที่จะทำจิตของเราให้ผ่องแผ้ว ผ่องใส ปราศจากตัณหาอุปาทานได้แล้ว, นั้นแหละคือวิธี หรือเหตุที่เปิดทางเราได้เข้าสู่โลกใหม่ ที่มีแต่ความสุข พ้นทุกข์ไปได้ ให้ดวงจิตเราผ่องแผ้วได้ นั่นแหละโลกนิพพาน โลกแห่งความพ้นทุกข์ อมตะ นิรันดรแห่งชีวิตตามหลักธรรมอันประเสริฐของพระพุทธศาสนาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งจะมาส่งผลดีประเสริฐล้ำเลิศแด่มวลชนทั้งโลก ณ โอกาสดีโอกาสนี้จากโควิด-19 นี่เอง.
*****
*****
